Gay Pride is ontstaan ter herdenking van de
Stonewall-rellen. Deze ontstonden op 28 juni 1969 in de wijk Greenwich Village
in New York City bij de ontruiming van de homobar The Stonewall Inn door de
Metropolitan Police. Na jaren van treiterijen en geweld- plegingen door de politie
besloot het bezoekende publiek van homoseksuele mannen, lesbische vrouwen en
travestieten terug te vechten. In tegenstelling tot wat er in de overlevering
wordt beweerd, waren het vooral de travestieten (en niet de homo-mannen) die
terug vochten.
Deze opstand vormt een scheidslijn in de geschiedenis van de HoLeBi-beweging
daar nooit eerder homo's en travestieten in zulke grote aantallen hardhandig
weerstand boden tegen de op hun gemeenschap gerichte vernederingen door de
politie. Op 28 juni 1970, exact één jaar na de Stone- wall rellen vond in New
York, tussen Greenwich Village en Central Park, de eerste Gay Pride Parade ooit
plaats. Deze telde tussen de 5.000 en 10.000 deelnemers. Gelijkaardige
initiatieven kwamen wereldwijd van de grond, zoals in Canada, Frankrijk,
Groot-Brittannië, Duitsland, Nederland, België, Australië en Nieuw-Zeeland.
Nederland
In Nederland werd deze demonstratie in 1977 voor het eerst gehouden en wordt sinds 1979 Roze Zaterdag genoemd. Deze vindt sindsdien jaarlijks plaats op (meestal) de laatste zaterdag van juni, maar in telkens wisselende steden. Als Nederlands equivalent van de Gay Pride Parade heeft Roze Zaterdag naast een feestelijk ook een emancipatoir, demonstratief en politiek karakter. Dit aanvankelijk in tegenstelling tot de Amsterdam Gay Pride, die sinds 1996 plaatsvindt en oorspronkelijk puur een feest rondom de Canal Parade was. Sinds 2006 hebben echter beide evenementen zo- wel een politieke als een feestelijke kant en wordt de Amsterdamse botenoptocht vanwege zijn grotere bekendheid in het buitenland gezien als het equivalent van de Gay Pride Parades elders in de wereld.
In Nederland werd deze demonstratie in 1977 voor het eerst gehouden en wordt sinds 1979 Roze Zaterdag genoemd. Deze vindt sindsdien jaarlijks plaats op (meestal) de laatste zaterdag van juni, maar in telkens wisselende steden. Als Nederlands equivalent van de Gay Pride Parade heeft Roze Zaterdag naast een feestelijk ook een emancipatoir, demonstratief en politiek karakter. Dit aanvankelijk in tegenstelling tot de Amsterdam Gay Pride, die sinds 1996 plaatsvindt en oorspronkelijk puur een feest rondom de Canal Parade was. Sinds 2006 hebben echter beide evenementen zo- wel een politieke als een feestelijke kant en wordt de Amsterdamse botenoptocht vanwege zijn grotere bekendheid in het buitenland gezien als het equivalent van de Gay Pride Parades elders in de wereld.
In België werden vanaf 1979 ook Roze Zaterdagen georganiseerd, aanvankelijk
eveneens in verschillende steden, maar sinds 1996 elk jaar op de tweede zaterdag
in mei in Brussel. In 2010 werd deze manifestatie omgedoopt tot The Belgian
Pride. In verschillende landen van het voormalige Oostblok werden pas vanaf 2001
de eerste Gay Pride Parades gehouden, maar deze worden daar nog vaak op
gewelddadige wijze aangevallen door conservatieve of rechts-extreme
tegenstanders van homoseksualiteit. In Rusland worden Gay Pride Parades door de
stadsbesturen van Moskou en Sint-Petersburg doorgaans verboden.
Verschijningsvorm en doelstellingen
Gay Pride Parades bestaan van oorsprong uit een demonstratieve optocht, waarin spandoeken en symbolen van de homoseksuele gemeenschap worden meegedragen, zoals roze driehoeken en regenboogvlaggen. Geleidelijk aan werden de parades steeds groter en kwamen er wagens en op- leggers waarop verklede mensen staan, al of niet met een bepaald thema, een optreden of namens een homogerelateerde organisatie of onderne- ming. De Amsterdam Gay Pride bestaat als enige ter wereld uit een optocht van versierde boten.
Gay Pride Parades bestaan van oorsprong uit een demonstratieve optocht, waarin spandoeken en symbolen van de homoseksuele gemeenschap worden meegedragen, zoals roze driehoeken en regenboogvlaggen. Geleidelijk aan werden de parades steeds groter en kwamen er wagens en op- leggers waarop verklede mensen staan, al of niet met een bepaald thema, een optreden of namens een homogerelateerde organisatie of onderne- ming. De Amsterdam Gay Pride bestaat als enige ter wereld uit een optocht van versierde boten.
De grootste Gay Pride Parades ter wereld vinden plaats in de Braziliaanse steden
São Paulo (3,2 miljoen bezoekers in 2010) en Rio de Janeiro (2 miljoen
bezoekers). De grootste Gay Pride Parade in Europa was tot nu toe de Christopher
Street Day in 2002 (toen tevens Europride) in Keulen, die circa 1,2 miljoen
bezoekers trok. Hoewel bijna alle Gay Pride Parades op hoofdlijnen dezelfde
verschijningsvorm kennen, hadden en hebben ze in verschillende periodes en
landen verschillende bedoelingen. Zo zijn er parades die demonstreren tegen
vervolging, onderdrukking en discrimi- natie, parades waarin gelijke rechten voor
homoseksuelen worden opgeëist, parades die diversiteit en vrijheid vieren en
parades die een bepaalde stad als homovriendelijke bestemming presenteren.
Naarmate het proces van homo-emancipatie in een bepaald land voorschrijdt, verandert ook vaak de doelstelling van de Gay Pride
Parade: te beginnen als protest tegen vervolging en eindigend als uiting van een
homovriendelijk geworden klimaat.
Data van de belangrijste GayPrides in Europa
Hamburg Pride - Hamburg → 30 Mei t/m 02 Juni 2014
Tel Aviv Pride - Tel Aviv - Israël → 08 Juni t/m 14 Juni 2014
Vienna Gay Pride - Wenen → 11 Juni t/m 15 Juni 2014
Sitges Gay Pride - Sitges → 12 Juni t/m 16 Juni 2014
Berlin Gay Pride - Berlijn → 14 Juni t/m 21 Juni 2014
Dublin Gay Pride - Dublin → 14 Juni t/m 29 Juni 2014
Barcelona Gay Pride - Barcelona → 20 Juni t/m 29 Juni 2014
EuroPride - Oslo → 20 Juni t/m 29 Juni 2014
Cologne Gay Pride - Keulen → 21 Juni t/m 06 Juli 2014
London Gay Pride - London → 24 Juni t/m 29 Juni 2014
Paris Gay Pride - Parijs → 28 Juni 2014
Madrid Gay Pride - Madrid → 02 Juli t/m 06 Juli 2014
Roze Zaterdag - Eindhoven → 04 Juli t/m 06 Juli 2014
Gay Pride Marseille - Marseille → 05 Juli 2014
Munich Gay Pride - München → 12 Juli t/m 20 Juli 2014
Montpellier Pride - Montpellier → 12 Juli 2014
Christopher Street Day - Frankfurt → 18 Juli t/m 20 Juli 2014
Christopher Street Day - Stuttgart → 18 Juli t/m 27 Juli 2014
Roze Maandag - Tilburg → 21 Juli 2014
Christopher Street Day - Hamburg → 26 Juli t/m 03 Augustus 2014
Amsterdam Gay Pride - Amsterdam → 26 Juli t/m 03 Augustus 2014
Stockholm Gay Pride - Stockholm → 28 Juli t/m 03 Augustus 2014
Brighton Gay Pride - Brighton → 02 Augustus 2014
Iceland Gay Pride - Reykjavik → 05 Augustus t/m 10 Augustus 2014
Prague Gay Pride - Praag → 11 Augustus t/m 17 Augustus 2014
Manchester Gay Pride - Manchester → 11 Augustus t/m 25 Augustus 2014
SchwulesPride / Schwules Straßenfest - München → 16 Augustus 2014
Copenhagen Gay Pride - Kopenhagen → 26 Augustus t/m 31 Augustus 2014
bronnen: GayNews.nl / YouTube.com
